Meer gemeenten in geldnood door grond

Oorzaak zijn de verliezen op de aankoop van te grote hoeveelheden grond. Zo’n 25 gemeenten dreigen hierdoor onder verscherpt toezicht van de provincie te komen. Dat stelt Gerber van Nijendaal van de Raad voor Financiële Verhoudingen, een belangrijk adviesorgaan van het kabinet, in het Financiële Dagblad. Naast Apeldoorn, dat 200 miljoen dreigt te verliezen op zijn grond, vallen er nu zeven gemeenten onder verzwaard toezicht. Een gemeente moet dan elke uitgave eerst ter goedkeuring voorleggen aan de provincie.

Een groep van ongeveer 25 gemeenten dreigt nu ook onder dit verscherpte toezicht te komen. Op basis van hun slechte financiële positie hadden de provincies de teugels al kunnen aantrekken, maar de gemeenten hebben nog een laatste kans gekregen. ‘Bij sommige gemeenten hebben de provincies nog goede hoop, bij andere lijkt het onontkoombaar dat ze onder verscherpt toezicht komen’, zegt Van Nijendaal. Het gevaar van de groeiende groep probleemgevallen is dat er uiteindelijk meer gemeenten onder curatele van het Rijk komen.

Deze zogeheten artikel 12-gemeenten krijgen extra steun uit het Gemeentefonds. Dat gaat ten koste van de andere gemeenten. ‘Als het om een paar kleine gemeenten gaat, is dat nog wel te doen. Maar als het om een Apeldoorn gaat, of meerdere Apeldoorns, kan dat ontwrichtend werken’, zegt Van Nijendaal. Eind 2010 constateerden de provincies dat de verliezen op grond bij gemeenten opliepen tot in totaal 3,2 miljard euro. Van Nijendaal schat dat ze in 2011 een omvang hadden bereikt van 4,5 miljard euro.