Nieuw ontwerp Stadskantoor krijgt ook veel kritiek

De Stichting Oud Deventer en de Actiegroep Stopnieuwbouwplanstadskantoor laten weer van zich horen. Kritische geluiden over de “beleef” bibliotheek waarbij twijfel bestaat over de gemiddeld 1000 bezoekers per dag die langer dan een uur in de bieb verblijven, terwijl de omvang vele malen groter is dan nu het geval is.

De overdaad aan faciliteiten ligt ook gevoelig 400 zitplaatsen,  200 Internet pc’s en 360 activiteiten per jaar lijkt wel erg veel op de bibliotheek van Amsterdam. Ook een tekort aan noodzakelijke parkeervoorzieningen komt weer naar voren. Een zeer kritisch punt blijft echter de hoogte, die is volgens Oud Deventer nog steeds dusdanig dat het aangezicht van de stad aangetast wordt door het “nieuwe” gebouw. Ook ontbreekt er draagvlak bij de Deventer burgers. Omdat het aangezicht te benadrukken ontving de redactie van Salland Net nog een aantal foto’s. Die plaatsen we hieronder net als de brief van de actiegroep aan de stadbestuurders.

De brief van de Actiegroep Stopnieuwbouwplanstadskantoor en de Stichting Oud Deventer staan hieronder.

Aan Burgemeester en Wethouders en de gemeenteraad van Deventer,
Van de actiegroep STOP NIEUWBOUWPLANSTADSKANTOOR.

Ook voor het ‘’Verbeterd ontwerp stadskantoor en bibliotheek’’ is nog steeds de boodschap.
Stop de bouw van een kolossaal overbodige luxe gebouw van niet 70 maar 77.7 miljoen euro in de
kwetsbare historische binnenstad van Deventer. Onze stad dankt haar landelijke bekendheid allereerst aan de fijnmazige binnenstad met zijn gesloten karakter van historische bebouwing. Een rijks beschermd stadsgezicht.
Daaraan wordt door dit enorme gebouw op een onherstelbare wijze afbreuk gedaan.
Het plan is door de maatschappelijke ontwikkelingen achterhaald.
Er wordt krampachtig vast gehouden aan een discutabel stadskantoor.
Zonder dat aangereikte alternatieven van belangengroepen grondig worden onderzocht.
Er is nauwelijks tegemoet gekomen aan de vele inhoudelijke argumenten van de Deventer bevolking.
Er is geen onderneming of instelling –groot en klein—die zich zo een overdadig gebouw kan permitteren.

CENTRALE HUISVESTING VOOR ALLE AMBTENAREN IS ACHTERHAALD
EN WORDT BOVENDIEN NIET GEREALISEERD
Het hoofddoel is een centrale sobere en doelmatige huisvesting voor alle ambtenaren.
Dat is niet te realiseren. Er zijn geen argumenten voor nut en noodzaak.
Dat is begrijpelijk want zowel bij de architecten keuze als bij het voorontwerp lag geen deugdelijk
’’ programma van eisen’’ ten grondslag. Daar is pas in 2008 over nagedacht.
Het eerste voorontwerp was een huisvesting voor alle ambtenaren met een bibliotheek.
Het verbeterde ontwerp is nogal gewijzigd en is nu vooral een beleef bibliotheek –een derde deel- met daaraan toegevoegd een stadskantoor met dure werkplekken voor een deel van de ambtenaren en publieksbalies
in de kelder. Uiteraard is het stadhuis het bestuurscentrum. Vele panden aan de Polstraat blijven in gebruik, evenals De Steerne, de Gibsonstraat en gemeentelijke gebouwen elders.  De gemeente wil een centraal ontmoetingspunt in de binnenstad, maar het publieke debat en ontmoeting hoort dicht bij de mensen in de wijken, dorpen en kernen.
Momenteel zijn de ambtenaren ook uitstekend en naar tevredenheid gehuisvest buiten de
historische kern in de Leeuwenbrug. Voor bezoekers en ambtenaren ideaal bereikbaar met openbaar vervoer, auto en met de fiets en voldoende parkeergelegenheid. Zeker ook voor kwetsbare niet zo mobiele groepen.
De gemeentelijke organisatie is door allerlei oorzaken voortdurend in beweging.
Ook als gevolg van voortdurende vernieuwing van de informatie en communicatie technologie is de noodzaak van centrale huisvesting van alle ambtenaren vervallen. Burgers en bedrijven zullen ook digitaal de gemeente en de bibliotheek raadplegen. Een stadskantoor hoort goed bereikbaar te zijn aan de rand van de binnenstadstad (Enschede, Alkmaar).Er zijn in Deventer veel van die kantoorgebouwen te huur en te koop. Bouw dan niet.
Kortom het uitgangspunt alle ambtenaren centraal huisvesten is door de gemeente volledig verlaten.
Daarmee is de basis van het plan weg. Dus weg met het luxe, dure plan!

STADSKANTOOR PAST NIET IN DE HISTORISCHE BINNENSTAD
Het op zich mooie gebouw is dominant, van dicht bij vrijwel onzichtbaar. Het wordt immers afgeschermd door oude gevels. Het gebouw heeft ruimte nodig en hoort niet in de binnenstad.
Het is een bedreiging van het historische erfgoed. Van ver af zal de koepel, hoewel enigszins verlaagd, het beschermd stadsgezicht aantasten en concurreren met de Lebuinuskerk. Bouwplannen van anderen worden immers scherp getoetst op aantasting van het beschermd stadsgezicht. Dat is rechtsongelijkheid.
De gevel van de oude schouwburg wordt volledig weggevaagd, terwijl deze gevel door de provincie Overijssel en het Oversticht op de lijst is geplaatst van goede voorbeelden van naoorlogse bouwkunst in Deventer.
De plannen zijn in strijd met het Belvedère beleid d.w.z. dat er in een monumentaal gevoelig gebied gebruik dient te worden gemaakt van bestaande cultuurhistorische verbanden. Dit is bestaand beleid van de gemeente Deventer.
Bouwen van een stadskantoor van meer dan 77 miljoen euro in de historische stadskern aan het Grote Kerkhof levert daar zakelijk gezien geen veelvoud aan investeringen van andere partijen op.
We moeten niet in overheidsgebouwen investeren die deze kwaliteit missen.
Aan het Grote Kerkhof dus geen stadskantoor.

BIBLIOTHEEK MET OVERDADIGE VOORZIENINGEN
Een Bibliotheek, Filmhuis, Schouwburg, Theater, Latijnse school, Burgerweeshuis zijn sociaal –culturele voorzieningen van geheel ander inhoudelijke aard dan een Stadskantoor. Er is tussen die twee soorten van voorzieningen geen samenhang.Door de komst van het cultuurcomplex ‘’Hegius Film&Theater’’ontstaat er een veelheid aan culturele uitingen en faciliteiten.In de nabijheid is de waardevolle’’ Stads- en Atheneumbibliotheek’’ met studiezaal. En de Lebuinuskerk en de Mariakerk. Een cultuurkwartier. Ook de Saxion Hogeschool heeft zijn studiebibliotheek. De studenten wonen veelal buiten Deventer. Zij komen weinig in de openbare bibliotheken en studeren thuis met hun web. De voorgestelde openbare bibliotheek in de bovenste drie etages van het stadskantoor
lijkt op een kopie van de ‘’Openbare bibliotheek Amsterdam’’. Het is een overdaad aan faciliteiten ( 400 zitplaatsen + 200 Internet pc’s + 360 activiteiten per jaar ) met een uitkijk koepel, die onze provinciestad te boven gaat en concurrerend is voor onze andere bibliotheken en andere sociaal-culturele voorzieningen.

Hal, burgerzaal en raadzaal (men wil een nieuwe raadzaal) in het stadhuis worden overbodig en zijn bedoeld voor culturele functies. De bibliotheek zal 7 dagen per week van 9-21 uur open zijn. Exploitatiekosten? Uitstraling van de verlichting geeft een ongewenst gezichtsbepalend effect binnen het beschermd stadsgezicht.

Een leescafé met openbaar restaurant bovenin?

Een beleefbibliotheek? We zijn toch geen universiteitstad?

De bibliotheken van Alkmaar, Heerlen en Nijmegen zijn gecombineerd met of in de nabijheid van culturele instellingen. Een grondig onderzoek naar verbouw/renovatie/uitbreiding/nieuwbouw van de huidige bibliotheek aan de Brink tot een moderne op de toekomst gerichte bibliotheek is categorisch door gemeente geweigerd. Ook het onderbrengen van uitsluitend een dergelijke bibliotheek in de voormalige schouwburg is nauwelijks serieus onderzocht. Summier niets zeggende informatie over scenario 1.
Lagere investeringskosten van € 57 miljoen.

PARKEREN EN VERKEER NIET DOORDACHT BIJ PARKEREN METEN MET TWEE MATEN
De zogenaamde kwaliteitsimpuls in Binnenstad Zuid leidt tot investeringen die onlosmakelijk zijn verbonden met verkeerscirculatie en parkeren in dat gebied. Er is geen integraal plan. Laat staan een investerings- en exploitatieplan. Welke rekening komt hier nog achter vandaan?
Het Grote Kerkhof wordt auto vrij. Waar komen de gehandicapten parkeerplaatsen?
De Nieuwe Markt wordt zomaar voor zeer kort parkeren aangewezen.
Niet bemoedigend voor plannen daar. Er komt een parkeerkelder met 75 plaatsen onder de nieuwbouw voor de buurtbewoners.
En een openbare ondergrondse fietskelder. Komen er verschillende parkeertarieven voor bewoners die bovengronds en ondergronds parkeren? Er is geen vereiste parkeervoorziening bij de stadskantoor/bibliotheek voor bezoekers aan de
publieksbalies en de bibliotheek.

Ook voor de 554 ambtenaren en bibliotheek medewerkers komen geen parkeervoorzieningen.
De gemeente stelt dat voor uitbreiding van kantoren en bibliotheek 114 parkeerplaatsen nodig zijn.
Daaraan voegen zij toe 45 ondergrondse plaatsen in de parkeerkelder van het huidige stadskantoor die vervallen en 48 openbare plaatsen aan het Burseplein. Er moeten dus totaal 189 parkeerplaatsen worden gerealiseerd.
Ten onrechte worden daar de 75 parkeerplaatsen voor vergunninghouders die gepland zijn onder het nieuwe stadskantoor afgetrokken. Dit heeft immers te maken met het autovrij maken van het Grote Kerkhof en heeft niets te maken met de parkeernorm voor de nieuwbouw. Vervolgens wordt het parkeerprobleem op basis van de eigen gemeentelijk norm in het geheel niet opgelost, maar wordt volstaan met slechts een storting van ( 114 plaatsen x € 15.000 ) € 1,7miljoen in het parkeerfonds. Daar schieten de eigen medewerkers en bezoekers weinig mee op. Volgens eigen gemeentelijk beleid dient de parkeerbehoefte (189 en geen 144 plaatsen) in de binnenstad ondergronds te worden opgelost. Voor bovengronds is door eigen beleid immers geen plaats. Voor een dergelijke oplossing van 189 parkeerplaatsen is minimaal € 50.000 per plaats nodig, wat neerkomt op € 9.4 miljoen. Dit bedrag moet worden gestort in het parkeerfonds. En geen € 1.7 miljoen.
Het stadhuis plan kost totaal dus geen € 70 maar € 77.7 miljoen.

Gemakshalve wordt deze rekening naar de toekomst doorgeschoven, terwijl dit een integraal onderdeel is van het stadhuisplan.
Een onaanvaardbare financiële kunstgreep strijdig met de gemeentelijke voorschriften.
En rechts ongelijkheid ten opzichte van een private partij die een parkeervoorziening moet bouwen.
Die zou bij een dergelijk bouwplan op de plaats van de oude schouwburg zonder parkeervoorziening geen bouwvergunning krijgen, dan wel bij ondergronds bouwen voor 189 plaatsen € 9.4 miljoen moeten storten. Het extra komende en gaande verkeer komt via de Welle naar het Grote Kerkhof en de Nieuwe Markt. Dit strijdig met het verkeersluw maken van de Welle.
Dan zijn er initiatieven’’Oude stadshaven ‘’ en ‘’Pothoofdpark’’. Een totaal parkeerplan ontbreekt.
Men is nog zoekende? Het is strijdig met de raadsmotie ’’Een andere parkeerlocatie zoeken en daarbij minimaal voldoen aan de normen van de parkeerverordening’’.

Ga al deze plannen eerst in samenhang oplossen, te beginnen met de verkeerscirculatie
van eenrichtingsverkeer rond de binnenstad.
Dan is er minder binnenstad en doorgaand verkeer te verwachten, met minder onnodig zoekgedrag en luchtverontreiniging.
ONVERANTWOORDE BOUW- EN FINANCIELE RISICOS

Elke informatie over bouw- en financiële risico’s van dit project van € 77.7 miljoen ontbreekt.
Dat enorme gedrag komt neer op € 1000 voor elke Deventer inwoners van 16 jaar en ouder!
En dat in een tijd waar velen -inwoners en bedrijven- pijn voelen van de sociaal – economische crisis.
Er wordt 20% aan onvoorzien gehanteerd.
Er wordt niets vermeld over risicobeheersing van dit giga project. Dat is onverantwoord.
Ervaring leert dat dergelijke risicovolle projecten financieel en bouwtechnisch uit de hand lopen.
Denk aan de tramtunnel in Den Haag, het theatergebouw in Middelburg, de metrolijn in Amsterdam
de parkeergarage museumpark Rotterdam!
En dicht bij huis De Scheg en de Rielerweg fietstunnel.
We hebben het dan nog niet over de jaarlijkse exploitatie.

GEEN DRAAGVLAK ONDER DE DEVENTER BEVOLKING
Zoals bekend is er voor uw voorstel geen draagvlak onder de Deventer bevolking.
De actiegroep is van plan opnieuw de bevolking te raadplegen over het
‘’Verbeterd ontwerp stadskantoor en bibliotheek’’.

We rekenen op een gemotiveerd antwoord van het gemeentebestuur.

Namens de actiegroep STOPNIEUWBOUWPLANSTADSKANTOOR
J.A.van Beeck, voorzitter en J.K.Muntinga, secretaris.
9 januari 2009

 

Aan het College van B en W van de gemeente Deventer
Inzake: raadsvoorstel Integraal ontwerp voor “Het Huis van Deventer”

Deventer, 10 januari 2009

Geacht College,

Uw raadsvoorstel inzake het integrale ontwerp voor de nieuwbouw van het stadskantoor en van de openbare bibliotheek geeft ons aanleiding tot het maken van de volgende opmerkingen.

t.a.v. de communicatie en het overleg
Veel waardering hebben wij voor de wijze waarop u  de voorlichting heeft verzorgd over het “verbeterd” ontwerp en over het overleg met onze stichting over de hoogte van het gebouw, de zg. Zeppelinactie. Daarom is het des te jammer dat uw College bij dit veel besproken en omstreden project van zeventig miljoen voor een reactie van betrokken burgers slechts een periode van enkele weken beschikbaar stelt, waarin dan ook nog Kerst en Nieuwjaar vallen. Onze reactie is dan ook slechts op hoofdlijnen.
t.a.v. het programma
Uit de toelichting kunnen wij concluderen dat het programma t.o.v. het eerste voorlopig ontwerp drastisch is gewijzigd. Het zoveel geprezen thema van centrale huisvesting van ambtenaren is verlaten: het gebouw is kleiner geworden, u betrekt meerdere panden in de omgeving en per saldo moet u in het gekozen scenario op een dislocatie nog fors bijhuren. Ook de opzet van de nieuwe (beleef)bibliotheek is een geheel andere. T.a.v. de bibliotheek vragen wij ons ernstig af of de voorgestelde maatvoering niet een maatje te groot is voor deze stad. Volgens u zullen dagelijks minstens 1.000 bezoekers gemiddeld een uur of langer de bibliotheek bezoeken. In de bibliotheekverslagen van de laatste drie jaren is te lezen dat het gemiddelde bezoek aan de Centrale Bibliotheek aan de Brink de laatste jaren 200.000 personen per jaar was.

Kortom, wat al tijdens het hele project blijkt: er is geen duidelijkheid over het programma van eisen en de daarbij behorende functionele en ruimtelijke aspecten. Wat gisteren nog uitgangspunt was, blijkt nu al niet meer te kloppen.
Het lijkt er haast op dat het voorlopig ontwerp uitgangspunt is geworden voor het programma van eisen: de omgekeerde wereld.

t.a.v.het parkeren
Met de beoogde verandering in het parkeerprogramma ( geen tweelaags publieksgarage) op deze locatie en het  daaraan gekoppelde voorstel voor het autovrij maken van het Grote Kerkhof kunnen wij van harte instemmen. Wij hebben twijfels bij uw stelling dat het speedparkeren de benodigde publieksparkeerplaatsen zal kunnen opvangen, zeker bij het beoogd aantal bibliotheekbezoekers.

t.a.v. de hoogte
Ons grootste bezwaar tegen het oorspronkelijke voorontwerp was de hoogte van de koepel: dit omgekeerde schip is veel te groot voor deze plek, het past qua vorm totaal niet in de omgeving en concurreert het schip van de Grote Kerk weg. De montagefoto’s van de Zeppelinactie spreken wat dat betreft duidelijke taal.
De uitwendige ‘verbetering’ in het nu voorliggende voorstel bestaat voornamelijk uit een verlaging van de koepel met 1½ meter, een kleinigheid waar wij alleen maar onze schouders over kunnen ophalen. Dat de Deventer bevolking zich eind 2007 tegen het formaat van het voorontwerp heeft uitgesproken is blijkbaar bij u niet goed overgekomen. Ook met dit nieuwe voorontwerp wordt het fameuze, rijksbeschermde stadsgezicht van Deventer op een onaanvaardbare manier aangetast. Daar zal uitgekiend materiaalgebruik of aangepaste verlichting niets aan kunnen veranderen.
Zoals u stelt is de koepel vanuit de binnenstad niet te zien; het gebouw trouwens ook niet. Uiteraard mag een bijzonder openbaar gebouw gezien worden en dat zouden wij ook graag willen, maar dan op een andere plek en niet als verstoring van een rijksbeschermd stadsgezicht.
Ook nut en noodzaak van de koepel is niet aangetoond. De voorgestelde publieksfunctie van leeszaal voor dit “wezenlijk kenmerk van het ontwerp van Riedijk” is volstrekt overbodig en achteraf gezocht. Ook leidt dit tot o.a. een dure, veel ruimte-eisende roltrappenconstructie, etc. In optima forma een voorbeeld van het “gevangen zijn “ in een voorlopig ontwerp.

t.a.v. de voorgestelde sloop van de voorgevel van de schouwburg
Ditmaal moet bovendien de voor de wederopbouwperiode kenmerkende  Postma-gevel van de voormalige schouwburg er aan geloven. Wij zien de noodzaak van die sloop niet in, met een kleine wijziging van de toegang is die gevel te behouden, ook in het nieuwe concept. Deze verslechtering kunnen wij daarom niet aanvaarden. Waarom is trouwens een enorm entreeplein nodig ter grootte van de hele begane grond van de voormalige schouwburg?
Ook is het bijzonder vreemd dat bij de keuze voor het ontwerp van Riedijk heeft meegespeeld het behoud van deze gevel. Kennelijk kan dan later in het proces een dergelijke randvoorwaarde weer verlaten worden.
De getoonde “artist impression”  van de beoogde nieuwe gevel geeft ons geen vertrouwen dat dit bureau dit onderdeel van het ontwerp tot een goed einde kan brengen.

Samenvattend
Met waardering voor het vele werk en het vele nieuwe onderzoek dat is gedaan, komen wij uiteindelijk tot een negatief oordeel. Kern van het probleem is dat uw college blijft vasthouden aan de principes van het  eerste voorlopig ontwerp en zelfs daarin qua ontwerp een verslechtering aanbrengt middels de sloop van de gevel van de oude schouwburg.
Wij willen uw college dan ook dringend verzoeken de raad voor te stellen af te zien van dit voorlopig ontwerp. Met enige aanpassingen in het programma van eisen ( o.a. geen uitzichtpunt annex horeca, behoud voorgevel)  kan de beoogde nieuwbouw van bibliotheek/stadskantoor middels een geheel nieuw ontwerp op deze locatie gerealiseerd worden.

Stichting Oud Deventer,

A.G.Renkema , voorzitter,